پلیت چاپ افست معمولی و خشک

دستگاه‌های چاپ افست از سیستم رنگی CMYK پیروی می‌کنند. به زبانی ساده، سیستم CMYK بیش از ۱۰۰ میلیون رنگ را از ترکیب غلضت‌های مختلف چهار رنگ مشکی، قرمز، زرد و ارغوانی تولید می‌کند. وقتی که طرح نهایی برای چاپ کتاب و یا چاپ بروشور تبلیغاتی آماده شد، در مرحله لیتوگرافی، این طرح اصلی به چهار رنگ سازنده خود یعنی همان قرمز و مشکی و زرد و ارغوانی تبدیل می‌شوند. هرکدام از این این رنگ‌ها بر روی یک صفحه فلزی از جنس آلومینیوم حک می‌شوند که به آن‌ها زینک گفته می‌شود. در پایان مرحله لیتوگرافی، زینک‌های آماده شده برای چاپ به چاپخانه ارسال می‌شود. اما تولید فیلم و تبدیل آن به زینک یک فرآیند طولانی و مستقل است که در واقع قلب صنعت چاپ است. در ادامه بیشتر با فیلم و زینک و جزییات آن‌ها آشنا می‌شویم.

مراحل تهیه زینک

بسته به نوع تکنولوژی استفاده شده برای چاپ، تهیه پلیت و زینک به دو روش انجام می‌شود. در روش اول با استفاده از دستگاهی به نام ایمیج ستر (Image Setter) طرح نهایی ابتدا به فیلم تبدیل می‌شود و سپس از روی فیلم، پلیت زینک ساخته می‌شود. در روش دیگر، طرح نهایی با استفاده از دستگاهی به نام پلیت ستر (Plate Setter) مستقیما روی زینک چاپ می‌شود و مرحله زمان‌بر و پرهزینه ظهور طرح روی فیلم از این فرآیند حذف می‌شود.

ساخت فیلم با استفاده از دستگاه ایمیج ستر

مراحل کلی ساخت فیلم در این روش بسیار شبیه به ظهور نگاتیو عکاسی در تاریکخانه‌های قدیمی دارد. در این روش فایل تفکیک شده طرح به چهار رنگ اصلی، توسط دستگاه ایمیج ستر روی یک طلق شفاف و به صورت سیاه و سفید چاپ می‌شود. این دستگاه با دقت و رزولوشن فوق‌العاده بالا طرح را روی طلق چاپ می‌کند. در مرحله بعد طلق‌های آماده شده با گیره‌های مخصوصی روی زینک نصب می‌شوند.

سطح بالایی زینک با استفاده از یک لایه نازک از جنس یک پلیمر مخصوص پوشانیده شده‌است. این پلمیر به اشعه فرابنفش یا UV به شدت حساس است و به سرعت تبخیر می‌شود. از اینجا به بعد دیگر روش کار مشخص است. طلق شفافی که از دستگاه ایمیج ستر خارج شده، را روی زینک نصب می‌کنند و در یک محفظه قرار می‌دهند. این محفظه سطح زینک را با اشعه فرابنفش بمباران می‌کند. قسمت‌هایی از زینک که توسط طرح چاپ شده روی طلق پوشانده شده‌اند، روی سطح پلیمیری زینک باقی می‌مانند و بقیه قسمت‌های خالی و اضافی از سطح زینک تبخیر می‌شوند. وقتی که زینک از محفظه خارج می‌شود، طرح مورد نظر روی سطح پلیمری نقش بسته‌است.

در ادامه با استفاده از یک پاک کننده قلیایی، باقی‌مانده‌های احتمالی پلیمر روی سطح را تمیز می‌کنند و زینک را در یک مایع تثبیت کننده قرار می‌دهند تا طرح روی زینک ثابت شود. به این فرآیند که شبیه به ظهور عکس از روی نگاتیو است، ظهور فیلم می‌گویند. فیلم ظاهر شده برای چاپ و ارسال به چاپخانه آماده است.

ساخت فیلم با استفاده از دستگاه پلیت ستر (Plate Setter)

ساخت فیلم و زینک با استفاده از دستگاه ایمیج ستر بسیار پرهزینه است و همچنین زمان زیادی را به خود اختصاص می‌دهد. راه حل این مشکل، استفاده از دستگاه‌های جدیدتر به نام پلیت ستر است. این دستگاه طرح نهایی را دریافت می‌کند و مستقیما و بدون نیاز به ساخت فیلم آن را روی زینک درج می‌کند. درواقع می‌توان گفت دستگاه پلیت ستر، مستقیما زینک را تهیه و آماده استفاده در چاپخانه می‌کند.

کاربرد های استفاده از پلیت و زینک چاپ چیست؟

پرینترهای دیجتالی می‌توانند مستقیما طرح را روی کاغذ چاپ کنند. خب این یک مزیت بزرگ است اما دلیلی که همچنان چاپ افست و لیتوگرافی پرطرفدار است و توسط اکثر ناشران استفاده می‌شود، هزینه تمام شده پایین و کیفیت چاپ بسیار بالای آن است. در چاپ دیجیتال، طرح مستقیما و توسط دستگاه پرینتر روی کاغذ چاپ می‌شود اما در چاپ افست، این پلیت‌ها و زینک‌ها هستند که شبیه به یک واسطه، طرح را از یک فایل کامپیوتری، به قالب استاندارد چاپ تبدیل می‌کنند.

از زینک و پلیت برای چاپ انواع کتاب در تعداد صفحات مختلف، بروشور و کاتالوگ تبلیغاتی، پوستر و بنر و سایر محصولات چاپی استفاده می‌شود. همانطور که گفته شد، هزینه کاملا مقرون به صرفه و کیفیت بالا، مزیت اصلی استفاده از زینک و پلیت برای چاپ است.