لیتوگرافی با چاپ سنگی

چاپ چیست؟

به انتقال مجموعه ای از مطالب در قالب تصویر، اعداد، نوشته که بر روی فرمی در تعداد نسخه های بالا انجام می گیرد، چاپ گفته می شود. در معنای لغوی، چاپ به معنی چهاپ کی می باشد. این اصطلاح مفهوم فشرده شدن سطحی بر سطح دیگر را در بر می گیرد. در مفهوم امروزی تر باید گفت چاپخانه ها، محلی هستند که خدمات چاپی از چاپ تراکت، کارت ویزیت، کاتالوگ، بروشور گرفته تا چاپ کتاب را در بر می گیرند.

لوحه های گلی نخستین نشانه های پیدایش صنعت چاپ

نخستین نشانه های شکل گیری صنعت چاپ را می توان در 300هزار سال قبل جست و جو کرد. برای اولین بار ساکنین بین النهرین با استفاده از مهره های استوانه ای تصاویر اشیاء و حیوانات را بر روی سطوح گلی حک کردند و به این ترتیب مفاهیم ذهنی خود را انتقال می دادند. این در حالی بود که کمی بعد ساکنین کشور چین و مصر به چاپ با استفاده از تمبر های کوچک روی آوردند. آنها از این دو وسیله برای چاپ روی پارچه و یا سطوح دیگر بهره بردند.

اختراع کاغذ

اختراع کاغذ به یک دانشمند چینی به نام تسای لون بر می گردد که در حدود 2 قرن پس از میلاد مسیح توانست برای اولین بار کاغذ را تولید کند. لون برای ساخت کاغذ از الیاف گیاهان بهره می گرفت. به این صورت که آن را خرد می کرد و به حالت خمیر مانند در میاورد. خمیر ایجاد شده را به شکل لایه های نازک پهن نموده و آنقدر فشار می داد تا آب اضافی آن خارج شود. این روند تولید کاغذ همچنان ادامه داشت و به سایر کشور ها از جمله کشور های اسلامی نیز منتقل شد تا اینکه در اواخر قرون وسطی، از مواد دیگری جهت تولید کاغذ استفاده کردند. در این زمان پوست حیوانات جای خود را به الیاف گیاهان داد و کاغذ پوستی ساخته شد.

پیدایش حروف متحرک چاپی( حروف چینی)

چینی ها در پیشرفت صنعت چاپ نقش پر رنگی داشتند. آنها علاوه بر اینکه اولین کاغذ های چاپ را ابداع کردند، مفتخر به اختراع نخستین حروف متحرک چاپی نیز شدند. پی شنگ دانشمند چینی و مخترع حروف متحرک چاپی این اختراع خود را با استفاده از گل رس و یک چسب مخصوص ایجاد نمود. حروف هایی که از گل رس ساخته شده بودند در کوره و با حرارت زیاد پخته می شدند تا سفت و محکم شوند. پی شنگ این حروف را روی صفحه ای قرار می داد و با استفاده از ابزاری فلزی مخلوط خاکستر، موم و رزین را بر روی آن می کشید و در معرض حرارت ملایم قرار می داد. به این ترتیب حروف بر روی صفحه نقش می بستند. برخی معتقدند، پی شنگ مخترع حروف چینی است.

چاپ با قالب های چوبی

غربی ها آغاز تکنولوژی چاپ را در قرن دوازدهم تجربه کردند. در همین زمان بود که برای نخستین بار تکنولوژی ساخت کاغذ و چاپ وارد اروپا شد. آنها از قالب های چوبی برای چاپ استفاده می کردند. هنر چوب تراشی توسط ابزار های مخصوص از جمله چاقو های تیز و بر روی سطوح چوبی انجام می گرفت. چاپ بر روی سطوح چاپی تا اوایل قرن پانزدهم به قوت خود باقی ماند تا اینکه نخستین دستگاه های فلزی با قابلیت چاپ نسخه های متعددی از یک کتاب ابداع شدند .

چاپ اولین کتاب

انجیل گوتنبرگ نخستین کتابی بود که توسط یوهانس گوتنبرگ در سال 1455 صورت گرفت. این کتاب توسط چاپ متحرک تکثیر شد. صنعت چاپ کم کم دوران طلایی خود را شروع کرده بود و در بیشتر کشور های اروپایی مانند فرانسه، ایتالیا، اسپانیا انجام می گرفت. ونیز از جمله شهر هایی بود که در زمینه صنعت چاپ بسیار نقش پر رنگی ایفا می کرد. تا سال 1500میلادی تقربیا تعداد دو میلیون نسخه کتاب در این شهر چاپ گردید.